Excursie najaar 2014


De najaarsexcursie 2014 werd gehouden op 22 november in Loon op Zand.
Tijdens deze excursie, die werd gecombineerd met de jaarvergadering over 2013, werd een uitgebreid
bezoek gebracht aan het Kasteel van Loon op Zand, ook wel bekend als 'het Witte Kasteel'.
Dit kasteel was de afgelopen jaren regelmatig in het nieuws, er waren allerlei verschillende plannen,
het stond een tijd leeg, er werd 'anti-kraak' in gehuisvest, etc.
Momenteel is het kasteel in het bezit van een nieuwe stichting die zoekt naar mogelijkheden om het
complex zo verantwoord mogelijk te exploiteren. Hoewel deze laatste ontwikkelingen ten tijde van de
excursie nog vrij vers waren, werd ons tijdens het bezoek duidelijk dat er hard wordt gewerkt, welke
plannen men nog heeft en hoe het gebouw er nu bij staat.

Kasteel Loon op Zand
Kasteel Loon op Zand
Kasteel Loon op Zand
Kasteel Loon op Zand
Kasteel Loon op Zand
Kasteel Loon op Zand





Kasteel Loon op Zand
Het kasteel van Loon op Zand werd gebouwd tussen 1383 en 1387 door Paulus van Haastrecht, een (Zuid-)
Hollands edelman, die de heerlijkheid Loon op Zand had aangekocht om daarmee ook binnen het hertogdom
Brabant een opstapje te hebben voor een profijtelijke ambtelijke carrière. Hij bracht het daarmee tot hoogschout
van ’s-Hertogenbosch, terwijl hij tegelijkertijd binnen het graafschap Holland de functie van baljuw van Zuid-
Holland vervulde. In Loon op Zand liet hij een nieuwe kerk bouwen en zou hij er aardig verdienen aan de door
hem begonnen turfafgravingen.
Het kasteel was een zwaar uitgevoerde woontoren. Deze werd in 1400 kortstondig belegerd en beschadigd
en bij het herstel wat uitgebreid aan de oostzijde. Aan die kant zal ook de voorburcht gelegen hebben, die we
echter alleen kennen van een afbeelding van omstreeks 1700. Tijdens de Nederlandse Op-stand werd de
toren zwaar beschadigd in 1587. Herbouw zou eerst plaatsvinden in 1663. De toenmalige heer Thomas van
Immerseel liet op elk van de drie verdiepingen van de oude toren moderne appartementen inrichten voor zijn
gasten.
Het huidig aanzien van de toren dateert vooral van de jaren 1776-1777, toen bij een volgende verbouwing de
toren één verdieping kwijtraakte en de grote voorburcht volledig werd afgebroken. Daarvoor in de plaats
kwamen er twee nieuwe dienstgebouwen aan de noordzijde van het verlaagde torenblok. 
In het omringende kasteelpark ligt nog een gedeelte van een omwalling met gracht, die herinnert aan de
woelige dagen van 1587.