Kasteel Montfort
Op de uitloper van een zandrug in het dal van de Vlootbeek werd in de jaren 1251-1267 een
sterk kasteel gebouwd door Hendrik van Gelre, broer van de graaf van Gelre. Deze Hendrik
was in 1247 gekozen tot bisschop van Luik (elect), maar werd nooit gewijd. Hij wist zich
vele vijanden te maken, werd in 1274 afgezet en in 1285 vermoord.
Het kasteel, dat hij liet bouwen, vormt een van de hoogtepunten in de kasteelarchitectuur
van de dertiende eeuw. Met zijn veelhoekige vorm en vier ronde hoektorens betekende het
een overgang van het ronde naar het vierkante kasteeltype. Als bijzonder element (en
voor het huidige Nederland uniek) werd aan de voorzijde van de hoofdburcht een ‘tour-à-bec’
of snaveltoren toegevoegd. Deze ‘Grauwert’ is aan de achterzijde rond en bezit aan de voor-
zijde een spitse, oplopende punt. Bedoeld om blijdestenen te doen afketsen.
In 1277 kwam het kasteel onder de grafelijkheid van Gelre en werd in de jaren 1342-1343
voorzien van meer wooncomfort. Omstreeks 1540 werden buitenom vestingwerken met
bastions toegevoegd, die in de zeventiende eeuw weer verdwenen.
In 1687 werd de ‘Grauwert’ opgeblazen en in 1780 volgde de sloop van een groot deel
van het complex. Op een van de hoektorenrestanten werd in 1850 het zogeheten ‘Jachthuis’
gebouwd. Dit werd in 2005 gerestaureerd en ingericht tot bezoekerscentrum. Tijdens die
campagne kwamen onbekende delen van het kasteel in het zicht, die in de nieuwe opzet
werden meegenomen.
De instandhouding en openstelling van dit rijksmonument wordt ondersteund door de
Stichting Vrienden van Kasteel Montfort.
Maquette Kasteel Montfort, situatie tweede helft veertiende eeuw.
Het kasteel van Montfort met de ‘tour-à-bec’ in het midden van
de voorzijde en met de latere vestingwerken er omheen (1623).
|